Yumuşatıcılar
– Makro ve Mikro Silikonlar, Tekstil
terbiye proseslerinin son basamagını oludturan bitim islemlerinde kullanılır.
Bunlar mamulün tutumunu, görünümü ve kullanım özelliklerini etkileyen ve yeni
özellikler kazandıran islemlerdir. Bu bitim iş
islemlerinde
yumusatıcıların büyük bir yeri bulunmaktadır. Tekstil endüstrisinde en genis
kullanımı olan ve Apre Kimyasalları grubunda bulunan Yumusatıcılar silikonlardır.
Yumusatıcılar
– Makro ve Mikro Silikonlar
Son
yıllarda tekstil terbiyesi bitim islemlerinde kendine önemli ve büyük bir yer
edinen Silikon Yumusatıcılar, yumusatıcı kategorisinde en yüksek
kullanıma sahip olmuslardır. Metilsiloksan ilk silikon yumusatıcı olarak
tanımlanmaktadır. Son yıllarda kullanımı yaygın olmasada silikon elastomerlerde
bu kategoride yer almaktadır. Teknoloji ve kimya alanındaki gelismeler
ile Mikro Emülsiyonlar ve Hidrofil Silikonlar gibi
silikonlu ürün çesitlerinin sayısını arttırmakta ve her geçen gün bu ürün
yelpazesi genislemektedir. Silikon elastomerlerin kumasa kazandırdıgı
özellikler olarak daha iyi dikim kolaylıgı, parlaklık, elastikiyet ve
yumusaklık sayılabilir.
Günümüzde
silikon emülsiyonları olarak, yaygın olarak aminofonksiyonel silikon
yaglarından elde edilen Makro ve Mikro Emülsiyon olan Silikon
Yumusatıcılar kullanılmaktadır. Makro emülsiyonlar büyük
moleküllere sahip olması nedeniyle kumasın yüzeyinde kalmakta ve yüzey
yumusaklığını etkin bir sekilde saglamaktadır. Silikon Mikro emülsiyonlar
yeni gelistirilenler kategorisinde yer almıs ve büyük bir önem kazanmıstır.
Tanecik büyüklügüne bakılan Mikro emülsiyonların 10 ile 100 nm aralıgında
oldugu sonucuna varılmıstır. Mikro emülsiyonlar, hafif mavi renkten saydam
görünüme kadar değgsen bir renk aralıgında olup, süt gibi bulanık degildir.
Mikro emülsiyonların su gibi berrak olanlarının tanecik boyutu incelendiğinde
10 nm’nin altında oldugu sonucuna varılmıstır.
Mikro
emülsiyonlar, yüzeyde bir ag yapısı oluştururlar. Bu olusturdukları ag yapısı
degismeden veya bozulmadan liften life ve lif yüzeyi boyunca hareketini
saglayıp çok iyi bir yayılım etkisi göstermektedirler. Bu özellik sayesinde
yüzey kayganlığı, çok iyi bir yüzey, iç yumuşaklık ve bunlara ek olarak ise
buruşmazlık özelligi de kazandırır. Bunlar amino gruplarına sahip oldukları
için anyonik yüzeyler tarafından kolaylıkla
alınmaktadırlar. Katyonik gruplar lif yüzeyine doğru mükemmel
oryantasyonla yönlenirken polar olmayan gruplar lif yüzeyinden dısa dogru yerlesim
sergilemektedir. Bundan dolayı Tekstil Yumusatıcıları kategorisinde
en iyi yumusatma özelligine sahip olan aminosilikonlardır.
Bu
yumusatıcıların dezavantajlarına göz atıldıgında ise ; sararmaya karsı
dayanımlarının düsük oldugu görülmüstür. Bunun sebebi atmosferik oksijene karsı
dayanıklı olmayan amino gruplarının oksidasyona ugramasıdır. Kullanım yerine
göre kumasa hidrofob özellik kazandıran aminofonksiyonel silikon
yumusatıcıların diger bir dezavantajı dır.
Makro
ve Mikro Silikonlar ın üretimleri arasındaki en önemli
farklılıklar; silikon mikroemülsiyon imalatının ileri teknoloji gerektirmesi,
daha fazla Emülgatör, daha az enerji kullanımı ve gerektiğinde daha
yüksek sıcaklıklarda kendiliğinden emülsiye olmasıdır. Silikon Yumuşatıcıların
işlem görmüş ürünlere daha hidrofob bir özellik kazandırması yumuşatıcının amin
içeriği, zincir uzunluğu veya viskozitesinin artması ile sağlanmaktadır. Bunun
sonucunda kumaş daha yumuşak bir özellik kazanmış olur. Bu yumuşatıcı
zincirinde bulunması gereken amin gruplarının sayısının az veya yetersiz olması
ya da amin grupları sayısının çok fazla olması durumunda ulaşılmak istenen
tutum elde edilememektedir. Bundan dolayı optimum amin içeriği de Silikon
Yumuşatıcılarda önemli bir ölçüt olmuştur.
Hidrofil
Silikon Yumuşatıcıları Mikro
emülsiyonlardan sonra üretilmeye başlanmıştır ve hidrofil silikon
yumuşatıcıları silikon lekesi oluşumu tehlikelerini azaltmıştır. Bunun sebebine
bakılacak olursa bu yumuşatıcı grubu suda disperge olabilen veya suda çözünen
yapılara sahip olma özelliği taşımaktadır.
Makro
ve Mikro Silikonlar ın kumaştaki etkileri
•
Yumuşak, kaygan ve dolgun bir görünüm kazandırmak
•
Sürtünme dayanımının artmasını sağlamak
• Dikiş
kolaylığı sağlamak
•
Buruşmazlık oranını arttırmak
•
Yırtılma dayanımını arttırmak
• Yıkama
dayanıklılığının arttırılması
•
Kumaşa antipiling özellik kazandırmak
•
Kumaşa su iticilik (hidrofob) özelliği kazandırmak
•
Kumaşa hidrofil özellik kazandırmak
•
Antistatik özellik kazandırılması
• İleri
adımlar için işlem güvenliği sağlamak